Liquiditeitsprognose

Een toenemend aantal ondernemingen komt in financiële problemen. Het ontstaan van de financiële problemen vindt zijn oorzaak in interne factoren en daarnaast de huidige economische omstandigheden. Ondernemingen grijpen vaak te laat in. Het begint bij een strategiecrisis. Ondernemingen denken vaak niet tijdig na over de toekomstige ontwikkelingen. De volgende fase is een winstcrisis. Als winsten dalen dan gaan ondernemingen pas nadenken over mogelijke oorzaken. Als laatste fase volgt de liquiditeitscrisis. Er zijn ondernemingen die in deze fase pas ingrijpen. Vaak vraagt u in deze fase als onderneming aan de bank om een aanvullend krediet te verstrekken met als onderbouwing een liquiditeitsprognose. De verstrekte liquiditeitsprognose voldoet echter niet altijd aan de daaraan te stellen eisen.

Wat is liquiditeit?

Liquiditeit is het vermogen van een onderneming om op tijd aan de op korte termijn opeisbare financiële verplichtingen te voldoen. Laat de liquiditeit te wensen over, dan vormt dit een bedreiging voor de continuïteit van de onderneming. De bewaking van de liquiditeit is één van de belangrijkste onderdelen van het financiële beheer in een organisatie, dat de verantwoordelijkheid is van het management en waarbij de liquiditeitsprognose een essentieel hulpmiddel is.

Wat is een liquiditeitsprognose?

Een liquiditeitsprognose is een schatting van de belangrijkste ontvangsten en uitgaven per periode van meestal een maand en stelt de onderneming in staat eventuele tekorten tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen. Voor organisaties met (dreigende) liquiditeitsproblemen of in turbulente omstandigheden, is het frequent actualiseren van de liquiditeitsprognose zeer relevant. Enige ruimte in de liquiditeitsprognose is noodzakelijk om eventuele tegenvallers in de inkomende geldstroom op te vangen. Het aanhouden van geldmiddelen of kredietruimte biedt ook de mogelijkheid om te kunnen profiteren van mogelijkheden als de gelegenheid daartoe zich voordoet. In het MKB wordt over het algemeen de liquiditeitsprognose te weinig gebruikt als stuurinstrument.

Tekort of overschot aan liquide middelen

De liquiditeitsprognose geeft aan of op korte termijn verwachte ontvangsten samen met de aanwezige geldmiddelen toereikend zullen zijn om de op korte termijn te verrichten betalingen te voldoen. Indien dit niet het geval is, geeft deze prognose inzicht in de omvang van de verwachte financieringsbehoefte en de periode dat deze zich voor doet. Door dit te plaatsen tegenover de beschikbare ruimte onder de huidige kredietfaciliteiten kan worden bepaald of deze al dan niet voldoende zijn. Bij het opstellen van de liquiditeitsprognose wordt rekening gehouden met de geldende betalingscondities en enige tolerantiemarges. Prognoses zijn inherent aan onzekerheid. Daarom is het ook van belang om diverse scenario’s door te rekenen.

In de situatie dat de verwachte ontvangsten hoger zijn dan de verwachte uitgaven, geeft de liquiditeitsprognose aan in welke mate de onderneming in die bepaalde periode liquiditeitsoverschotten genereert. Is deze situatie van toepassing dan biedt de liquiditeitsprognose een handvat bij de beslissing deze overschotten aan te wenden, dan wel gedurende enige tijd te beleggen. Als de verwachte uitgaven groter zijn dan de verwachte ontvangsten dient te worden nagegaan op welke wijze in dit liquiditeitstekort moet worden voorzien door bijvoorbeeld gebruik te maken van de beschikbare kredietfaciliteiten of het aantrekken van nieuwe leningen of eigen vermogen. Ongeacht of er een tekort of een overschot is, is het van belang te weten of de verwachte ontwikkeling een incidenteel dan wel een structureel karakter heeft.

Belangrijke beperkingen van de liquiditeitsprognose zijn:

• de informatie
• de geloofwaardigheid
• de tijddimensie
• de factoren

Informatie liquiditeitsprognose

Inzicht in de oorsprong van de toe- of afname wordt verkregen door de verwachte liquiditeitsontwikkeling in groter verband te plaatsen. De samenhang met andere financiële overzichten, zoals prognosebalansen en investeringsbegrotingen is noodzakelijk om te bepalen of het een incidenteel of een structureel karakter heeft.

Geloofwaardigheid liquiditeitsprognose

Als er een beroep wordt gedaan op externe vermogensverschaffers dan kunnen deze zich afvragen of een verwacht liquiditeitstekort een negatief signaal is met betrekking tot de toekomstperspectieven van de onderneming. De onderneming heeft er belang bij om positieve informatie te presenteren. Dat roept de vraag op hoe de onderneming hierover geloofwaardig kan communiceren met de buitenwereld.

De vaststelling van consistentie met andere financiële overzichten verhoogt de geloofwaardigheid van de liquiditeitsprognose. Daarom worden wij als accountant in bepaalde gevallen gevraagd om de liquiditeitsprognose te beoordelen. Als onafhankelijk deskundige dienen wij als accountants geloofwaardigheid toe te voegen.

Tijddimensie liquiditeitsprognose

De liquiditeitsprognose bestrijkt een korte termijn. De tijddimensie is dus beperkt. Dit is voor de bank vaak niet voldoende bij de beoordeling van een kredietaanvraag. De vraag blijft namelijk of een onderneming op langere termijn aan de aflossingsverplichting kan voldoen. Banken kijken dan ook naar het vermogen tot het genereren van kasstromen op langere termijn.

Factoren liquiditeitsprognose

Niet alle relevante factoren komen tot uitdrukking in de liquiditeitsprognose. Zo kunnen liquiditeitsproblemen onder andere ontstaan door vermindering van kredietwaardigheid, bijvoorbeeld doordat niet is voldaan aan in leningsovereenkomsten opgenomen voorwaarden en de lening opeisbaar is. Dit kan de liquiditeit plotseling onder druk zetten.

Financieel beheer onderneming

De bewaking van de liquiditeit is dus een belangrijk onderdeel van het financiële beheer. Daar hoort ook de communicatie met de bank bij. Wachten tot het twee voor twaalf is en dan de bank informeren is niet bevorderlijk voor een positieve opstelling van de bank. Onder de huidige economische omstandigheden is het denkbaar dat de financiële positie van een onderneming snel verslechtert. Het is van belang hierop te anticiperen. Juist in deze tijd verdient het aanbeveling regelmatig contact op te nemen met de bank en daarbij open kaart te spelen en alle gebeurtenissen te melden die wezenlijke invloed hebben op de gang van zaken. Denk hierbij aan grote verliesposten als gevolg van het faillissement van een belangrijke afnemer, opzegging van een langlopend afnamecontract, reorganisatie e.d. Bovendien heeft het geen zin zaken te verzwijgen, want vroeg of laat krijgt de bank er toch weet van, maar dan is wel het vertrouwen geschonden.

Vertrouwensrelatie ondernemer en bankier

Door de huidige economische omstandigheden is het verkrijgen van een externe financiering moeilijker geworden. Dat banken in tijden van crisis strenger en langduriger naar kredietaanvragen kijken is normaal. Daarom is het raadzaam tijdig in gesprek te gaan met de bank, ook in het geval de kredietovereenkomst op korte termijn afloopt. Bij het aangaan van dit gesprek is het verstandig de nodige voorbereidingen te treffen. Dat kan inhouden het actualiseren van het ondernemingsplan met een schets van de economische omgeving en de toekomstverwachtingen en het opstellen van financiële projecties. Cijfers en (liquiditeits)prognoses zijn belangrijk. Het zijn turbulente tijden en dan is het van belang dat er een vertrouwensrelatie bestaat tussen onderneming en bank. Het tijdig en op eigen initiatief verstrekken van informatie draagt positief bij aan deze vertrouwensrelatie.

Wij kunnen u assisteren bij het opstellen van een liquiditeitsprognose. Neem hiervoor vrijblijvend contact met mij op.

Gerard Van ’t Hul