Pensioen DGA

In deze woelige pensioentijden vraagt menig directeur-grootaandeelhouder (DGA) zich af of hij vanwege tegenvallende resultaten tijdelijk, gedeeltelijk, of zelfs geheel afstand kan doen van het in eigen beheer opgebouwde pensioen. Het antwoord hierop blijkt in de kern altijd nee te zijn. Er zijn gevallen waarin afzien van pensioen niet eens een bewuste keuze is, maar wel een impliciet gevaar.

De Sanctie: Pensioenopbouw in Nederland is onderwerpen aan de omkeerregel. Dit houdt in dat de pensioenuitkeringen  tot het loon worden gerekend. Pensioen is uitgesteld loon. Uiteraard dient voor het verkrijgen van deze omkeerregel te worden voldaan aan een aantal wettelijke bepalingen. Voor pensioenaanspraken die in eigen beheer worden gehouden, geldt dat deze niet mogen worden prijsgegeven, en wel op grond van art. 19b Wet LB 1964. De sanctie die staat op het prijsgeven van pensioen is te allen tijde volledige progressieve heffing van 52%, over de volledige waarde in het economische verkeer van de pensioenaanspraken vermeerder met 20% revisierente. Bij elkaar dus 72% over de waarde van de pensioenaanspraken. Aangezien pensioen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld lijfrente, hetzij helemaal goed, dan wel helemaal fout is, wordt al bij het prijsgeven van een euro pensioen de gehele pensioenaanspraak belast.

De Uitkeringsfase: De pensioenverplichting in eigen beheer is feitelijk  een schuld aan de dga. Op het moment dat de DGA zijn bedrijf zou willen verkopen, zou het interessant kunnen zijn of om af te zien van deze schuld, omdat daardoor de waarde van het bedrijf stijgt. Op deze wijze zou de DGA van ‘beklemd’ pensioenvermogen weer vrij vermogen kunnen maken. Dit wordt door de wetgever ongewenst  geacht. Begin 2010 is aan de staatssecretaris van Financiën gevraagd of vanwege de economische crisis een BV hetzelfde zou mogen doen als bijvoorbeeld een pensioenfonds. Bij een pensioenfonds kan het immers zover komen dat vanwege ernstige financiële problemen, zoals een te lage dekkingsgraad, de pensioenaanspraken worden verlaagd. Afstempelen wordt dit fenomeen genoemd. De staatsecretaris gaf echter geen millimeter toe. Wat de reden van de onderdekking ook is, afzien van zelfs maar één euro pensioen bij een eigen lichaam leidt onherroepelijk tot progressieve belastingheffing over de waarde in het economische verkeer van de gehele aanspraak, vermeerderd met revisierente. De tijdelijke onderdekking wordt derhalve niet gezien als een maatschappelijk dringende reden. De enige wijze waarop toch een levenslange pensioenuitkering kan worden verkregen is om alles wat de BV bezit, af te storten naar een professionele levensverzekeraar en daar een levenslange lagere uitkering aan te kopen. De BV kan vervolgens worden geliquideerd en ook in dat geval is er sprake van het niet voor verwezenlijking vatbaar zijn van de resterende pensioenaanspraken.

Stoppen met Pensioenopbouw: Om te voorkomen dat aan het einde van de rit de pensioenschuld van de vennootschap aan de dga zo hoog is opgelopen,  kan al in een eerder stadium worden besloten om de pensioenopbouw te staken. Dit heeft als bijkomend voordeel dat de pensioenuitkeringen mogelijkerwijs niet tot ver in de 52% schijf reiken. Dit zou immers zonde zijn, aangezien het geld ook tegen het huidige gecombineerde VPB tarief van circa 40-45% uit de BV kan worden gehaald. Uiteraard dient het zomaar stoppen van pensioenopbouw wel op zakelijke gronden te geschieden. Een gewone werknemer zou hier slechts me akkoord gaan als een andere vorm van arbeidsbeloning voor de pensioenregeling in de plaats zou komen.

Tijdelijk stoppen met Pensioenopbouw: Het kan zo zijn dat de dga zijn pensioenopbouw vanwege tegenvallende resultaten tijdelijk wenst te staken. In een dergelijk geval kan een beroep worden gedaan op de in de pensioenbrief opgenomen conjunctuurclausule. Op grond van deze clausule kan de werkgever zijn bijdrage aan de pensioenregeling tijdelijk stilzetten vanwege zwaarwegende economische redenen. Ook hier geldt dat voor een succesvol beroep op deze clausule sprake dient te zijn van een maatschappelijk dringende reden.

Conclusie: Het moge duidelijk zijn: Afzien van pensioen is niet iets om zomaar even te doen. Het risico van een progressief belaste aanspraak, ook nog eens vermeerderd met revisierente is gewoonweg te groot. In deze bijdrage heb ik proberen aan te geven wat wel en niet kan. In alle gevallen luidt het advies: Uiterste zorgvuldigheid betrachten!

Heeft u nog vragen? Dan kunt u mij altijd bellen op 0297-23 17 17  of bekijk onze website www.vanthul.nl of stuur een email naar gj.vanthul@vanthul.nl